Gerardimontium vulgo GheertsbergheGerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis

PDF

De Heemschutter 169

januari - februari 2000

De Heemschutter 169

”De Volksverdediger” versus “De Gazette van Geerardsbergen” in 1846-1847

Marc VAN TRIMPONT

De eerste jaren van de Belgische onafhankelijkheid werd het politieke landschap beheerst door het zogeheten unionisme, wat staat voor de vorm van samenwerking die katholieken en liberalen in 1828 hadden opgezet in hun strijd tegen de gemeenschappelijke vijand Willem I. Er kwam officieel een einde aan het unionisme in 1846 als gevolg van de oprichting van een liberale partij. De toenmalige liberalen of vrijheidsgezinden vormden de zogenaamde progressieven, de katholieken waren de behoudsgezinden die zichzelf ook de “gematigden” noemden. Op 2 augustus 1846 verschijnt in Geraardsbergen het eerste nummer van De Volksverdediger, een weekblad van liberale strekking en antiklerikaal, als reactie op De Gazette van Geerardsbergen, van katholieke strekking, die eerder, namelijk in 1843, het leven zag. De Volksverdediger kon rekenen op de medewerking van vijf redacteuren onder wie René Spitaels. Ook aan de Gazette werkten meerdere redacteuren mede, zoals Auguste de Portemont, Pieter-Jan de Clippele en uitgever Stoquaert. Het eerste nummer van De Volksverdediger was pas verschenen of de Gazette reageert meewarig en neerbuigend met: De berg in barensnood hield overgroot gedruisch! Eenieder wachtte een reus, wat kwam er uit? EEN MUIS! Waarop De Volksverdediger: Die muis, hoe klein ze zy, hoe zwak ook haer bewind, Blijft muis, houdt kleur, draeit niet het vaentje naer de wind. En dit was meteen de start van jarenlange polemieken tussen beide weekbladen.

Mediawezen (07) 


Geraardsbergse kunstschilders uit de 19de eeuw. Domien van den Bossche, 1808-1860

Gaston IMBO

Domien van den Bossche werd te Geraardsbergen geboren op 29 maart 1808 en overleed in Gent op 29 juni 1860. Domien van den Bossche was een uitmuntend portretschilder en kopieerde minutieus en zeer goed historische en godsdienstige taferelen. Zijn coloriet, aldus de auteur, is onberispelijk maar de compositie is soms zwak, onnatuurlijk en zonder diepte.

Schilderkunst. Miniatuurkunst (75) 


Zowat 150 jaar geleden las men…(Afl. 19)

Marc VAN TRIMPONT

Fragmenten uit de Geraardsbergse lokale pers anno 1846-1847, hoofdzakelijk uit De Volksverdediger, daarnaast ook uit de Gazette van Geerardsbergen en De Denderbode. Van 1997 t.e.m. 2006 verschenen 59 afleveringen in ons tijdschrift, dit is, op het nummer 203 na, één aflevering in elk nummer.

Hedendaagse geschiedenis (94.035/036) 


In ’t Giesbaargs

Luc VAN SCHOORS

Rubriek in het Geraardsbergs dialect. Verscheen van 1997 t.e.m. 2001 in elk nummer; nadien in elk paar nummer. Waarom deze rubriek, voorloper van een heus woordenboek, ligt voor de hand. Dialecten zijn in verval geraakt om uiteenlopende redenen. Bedoeling is niet het gebruik van het Giesbaargs te propageren maar wel om het van verdwijning te behoeden. Een merkwaardig fragment uit deze bijdragen is de “Internationale” in het Giesbaargs. “w”-woordjes; scheldwoorden; beroep en gereedschap; fauna en flora; spijs en drank.

Dialect (800/87)