Gerardimontium vulgo GheertsbergheGerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis

PDF

Gerardimontium 266

maart - april 2016


Huisraad, kledij en alaam in de 18de eeeuw. Materiële cultuur van Jan van Mello in ‘Het Schip’ in Schendelbeke

Freddy DE CHOU

Bij een staat van goed opgemaakt n.a.v. een overlijden hoort soms een zogeheten prijzij waarin alle objecten in detail worden opgetekend die door kenners voldoende waardevol worden geacht. Via een prijzij krijgen we een beeld van de huisraad, gebruiksvoorwerpen, kledij, sieraden, vee, gereedschap enz. Ook kan er een raming worden gemaakt van de wassende veldvruchten en van voorraden op de zolders. Soms wordt nog vermeld in welk vertrek de gevonden voorwerpen zich bevinden wat het mogelijk maakt ons min of meer een beeld te vormen van de leefwereld uit die periode.

Algemene geschiedenis (94) 


Eenen Bosch ghenaempt De Geite. Deel 2: Bosgebruik en –beheer

Eric COSYNS

Een bos als het Geitebos is het resultaat van eeuwen bosbehoud en –gebruik. Niet te verbazen dat dergelijke bossen nog sporen dragen van dit gegeven. Maar ook in het omringende landschap zijn nog elementen aanwezig die verwijzen naar een bosrijk verleden. In deze bijdrage laat de auteur het licht schijnen op die getuigen en poogt hij die te verklaren door het historische boslandschap te belichten vanuit verschillende invalshoeken.

Landbouw. Tuinbouw. Bosbouw. Veeteelt. Jacht. Visserij (63) 


TIJDSBEELD: Het Vianeplein te Viane

Jacques DE RO, Steven DE SCHUITENEER

Geraardsbergen vroeger en nu, aan de hand van tijdsgebonden illustratie/foto en daarbij aansluitende duiding. Achtereenvolgens De Vesten; Het sas van Idegem; Karmelietenstraat; Het Pannenhuis; Vredestraat; De Vrijheid te Ophasselt; Sas van Geraardsbergen; Het Vianeplein te Viane; Wijngaardstraat; Station Zandbergen; De Kaai.

Landschappen. Dorpsgezichten. Stadsgezichten (7.047) 


Oorlogsvluchtelingen uit de Betuwe 1944-1945 (Naschrift)

Marc VAN TRIMPONT

Geraardsbergen was reeds twee weken vrij van de Duitse bezetting, toen in Nederland van 17 tot 24 september 1944, onder leiding van de Britse veldmaarschalk Montgomery, de slag om Arnhem werd uitgevochten. Als gevolg van deze krijgsverrichtingen was een hele regio, namelijk de Betuwe, als in een tang gegrepen tussen de Duitse en geallieerde linies wat een reusachtige vluchtelingenstroom op gang bracht. Zowat 40.000 Betuwnaren werden geëvacueerd van wie nagenoeg een kwart een tijdelijke thuis vond in de streek Erembodegem-Geraardsbergen. In deze bijdrage gaat de aandacht vooral naar de Nederlandse vluchtelingen, maar men vindt er ook gegevens i.v.m. de gastgezinnen.

Defensie. Krijgsgeschiedenis. Wereldoorlogen (355) 


De Vesten… Van muur tot Muur

Luc VAN SCHOORS

Neen, hier is geen sprake van een foutieve schrijfwijze. Bij ‘muur’ gaat het om een doodgewone muur, meer bepaald de verdedigingsmuur rond de middeleeuwse stad Geraardsbergen. Met “Muur” daarentegen wordt de Muur van Geraardsbergen bedoeld. Rond Geraardsbergen liep tijdens en na de middeleeuwen een versterkte omwalling die de inwoners van de stad moest beschermen tegen plunderaars en vreemde legers. Deze ommuring die goed zichtbaar is op het schilderij ‘Gezicht op Geraardsbergen’ (circa 1590) van Joos De Momper de Jonge en op de stadskaart (circa 1560) van Jacob van Deventer, geraakte in verval en werd definitief afgebroken in de 19de eeuw. De vrij gekomen open ruimte tussen de Overpoort en de Dierkosttoren werd ingericht als stadsplein en kreeg de naam Vesten, verwijzend naar de gesloopte vestingmuur. De Vesten is tevens een flink hellend plein tussen de Markt en de Oudenberg en vormt de aanloop naar de in wielermiddens gevreesde Muur van Geraardsbergen. Dat de Vesten meer te bieden heeft dan muren, kan u in deze bijdrage lezen; meerdere aspecten van het sociale en het economische leven in de bovenstad van Geraardsbergen komen er ruim aan bod

Algemene geschiedenis (94) 


Schrikkelijke mijnramp te Anderlues – 1892

Dirck SURDIACOURT, Johan FRANCOIS

Op 11 maart 1892 had in een koolmijn te Anderlues een zware gasontploffing plaats waarbij 160 kompels het leven lieten. In Geraardsbergen waar veel mijnwerkers woonden, werd een prachtige cavalcade georganiseerd ten voordele van de slachtoffers.

Algemene geschiedenis (94) 


“Bekentmaekinghe ter presentie van den belleman naer het klincken der belle”. Orale berichtgeving in Geraardsbergen en deelgemeenten in historisch perspectief

Jacques DE RO

Tijdens het ancien regime tot halfweg de 20ste eeuw werden sommige nieuwsberichten door de stadsomroeper alias de belleman, na het luiden van de bel en van op een roepsteen en via een vast parcours in de stad, meegedeeld aan de bevolking. Het ging dan hoofdzakelijk om de bekendmaking van gemeentelijke verordeningen of reglementen, notariële berichten en dergelijke.

Volkskunde (39)