Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Gerardimontium
Geraardsbergse vereniging voor lokale geschiedenis
Jan COPPENS
Een opvallende merkwaardigheid in het Geraardsbergs dialect is het fenomeen van verschillende uitspraak van sommige klanken door mannen versus vrouwen. Nog merkwaardiger is het feit dat veel Geraardsbergenaars er zich niet bewust van zijn. De auteur gaat uitvoerig in op dit fenomeen en hierbij verwijst hij o.m. naar het onderzoekswerk dienaangaande (1952) van de Geraardsbergse hoogleraar Frans van Coetsem.
Dialect (800/87)
Marc VAN TRIMPONT
Fragmenten uit de Geraardsbergse lokale pers anno 1846-1847, hoofdzakelijk uit De Volksverdediger, daarnaast ook uit de Gazette van Geerardsbergen en De Denderbode. Van 1997 t.e.m. 2006 verschenen 59 afleveringen in ons tijdschrift, dit is, op het nummer 203 na, één aflevering in elk nummer.
Hedendaagse geschiedenis (94.035/036)
Jacques DE RO
Tot diep in de 20ste eeuw leverden de natuurelementen (water en wind) de enige energiebron voor de vervaardiging van zowel basisvoedingsstoffen (bvb. graan, olie, mout) als luxegoederen (bvb. papier). Na de intrede van de eerste stoommachine – in Geraardsbergen in 1838 – stonden de molenaars voor een belangrijke keuze: behoud van de waterkracht of invoeren van mechanische drijfkracht. En dus verdwenen geleidelijk alle watermolens… Dat die stoomketels in de beginperiode niet helemaal zonder gevaar waren wordt geïllustreerd door de ontploffing in september 1846 van de pas geïnstalleerde stoomketel in de papierfabriek Fontaine “gelegen aen de Lessensche poort”. In deze uitvoerige en grondige studie (teruggaande tot diep in het ancien régime) heeft de auteur niet alleen aandacht voor meer algemene aspecten in verband met de geschiedenis van de watermolens, maar hij belicht bovendien de evolutie van de bedrijfs- en eigendomsstructuur van sommige watermolens in het Geraardsbergse. Tevens stipt hij het verband aan tussen het molenaarsbedrijf en de politieke dynastievorming in Geraardsbergen en deelgemeenten. Benevens de molens in Geraardsbergen worden deze uit de deelgemeenten uitvoerig belicht, meer bepaald uit Goeferdinge, Grimminge, Idegem, Nederboelare, Ophasselt, Smeerebbe-Vloerzegem, Viane, Zandbergen, Zarlardinge. Tal van reproducties van oude foto’s en origineel illustratiemateriaal.
Molinologie (620.9)
Marc VAN TRIMPONT
Tot nog toe tastte men volledig in het duister aangaande de geboortedatum van Joannes van Waesberghe, een tijdgenoot van Jean-Baptiste Gramaye en auteur van Gerardimontium sive altera imperialis Flandriae metropolis eiusque castellania (1627), de eerste lijvige geschiedenis van het middeleeuwse Geraardsbergen. Ook voor het overlijden werd steevast een foutieve datum opgegeven. Deze bijdrage brengt klaarheid zowel voor de datum van geboorte (2 februari 1603) als van overlijden (11 oktober 1632 en niet 1639).
Middeleeuwse geschiedenis (94.033)
Gaston IMBO
Wat brengen Gustaaf, Emmanuel en Jan, behalve hun familienaam, bij mekaar, ziedaar de vraag die dadelijk kan worden gesteld. En bij wijze van antwoord zegt de auteur “Wellicht hun artistieke voorliefde voor kunst en toneel in ’t bijzonder. Ze hadden immers alle drie een voorliefde voor het amateurtoneel”. De auteur schenkt in zijn bijdrage bijzondere aandacht aan hun hobby respectievelijk als would-be historicus, rijmelaar en podiumspringer. Daar zijn evenwel ook positieve dingen te vermelden. Bijvoorbeeld vooreerst het feit dat zij het Algemeen Nederlands hanteerden en aldus hun lezers en toehoorders voortdurend in contact brachten met een algemene standaardtaal en niet met wat sommigen een ”taaltje van onder de kerktoren” noemen.
Biografie. Prosopografie. (929)